Czy podróż zawsze była przyjemnością?

Czy wiesz, ile kilometrów dziennie można było pokonać w średniowieczu? Kto wtedy podróżował i jakie były zagrożenia w podróży?

Jeśli nie, to zapraszam do wpisu, w którym przeszukałam trochę źródeł, żeby Ci o tym opowiedzieć 🙂

Często z wielką przyjemnością zaglądam na blogi i konta poróżnicze. Obecnie jest tego niesamowita ilość, a relacje z tych podróży w jakości kiedyś dostępnej tylko dla telewizji i filmów da się teraz zrobić dobrej jakości smartfonem. Do tego niezły montaż i człowiek wciąga się w historię podróży w ciągu kilku chwil i nie potrafi się oderwać.

Ale czy wiecie, że tak powszechne podróżowanie dla przyjemności zaczęły się właściwie dopiero w czasach współczesnych?

Popatrzmy, jak to było historycznie, ale już od naszej ery.
W średniowieczu długie dystanse ludzie przemierzali głównie motywowani względami religijnymi lub gospodarczymi. Wtedy długie szlaki przemierzali głównie pielgrzymi i kupcy. Drugim celem podróży były te wymuszone polityką państwa, jak przemieszczanie się armii, w tej kategorii przymusowymi podóżnikami bywali żołnierze. Tak więc te trzy grupy najczęściej przemieszczały setki, a często i tysiące kilometrów.

Środki transportu

Czym się przemieszczali podróżnicy w dawnych czasach? Ano w średniowieczu i wcześniej najczęściej chodziło się pieszo. Wprawiony piechur mógł ponować dziennie na nogach od 30 do 40 kilometrów. Pamiętajmy, że swój cały bagaż musiał nieść na własnym grzbiecie, więc było mu o wiele trudniej. Dziś można nadać bagaż do miejsca przeznaczenia i będzie tam na nas czekał. W dodatku w większości krajów świata da się po drodze zaopatrzyć we wszystko, co się może przydać w drodze.

Wracając do średniowiecza tylko bogatsi wybierali się w podróż na koniach. Kupcy dla transportu towaru decydowali się na woły. Jednak zwierzęta też musiały jeść i pić i miały jakąś wytrzymałość. Koń musiał zatrzymać się na przerwę maksymalnie po 7 godzinach podróży, pokonując podobne odległości, co pieszy, a mając ze sobą woły można było zrobić jakieś max 16 kilometrów dziennie.

Nie można też zapomnieć, że transport na koniu czy powozem był bardzo drogi i niewielu mogło sobie na taki styl podróżowania pozwolić. Kobiety nie przemieszczały się prawie wcale, chyba że kobiety szlachetne, wszak podróż kosztowała krocie.

Zagrożenia podczas podróży

A teraz wyobraź sobie, że NIE MA wytyczonych dróg, żadnych drogowskazów, najczęściej żadnej mapy, a wokoło rozciągają się nieskończone puszcze i knieje, nieuregulowane rzeki, a po drodze polują na ciebie dzikie zwierzęta. Poruszasz się po fatalnych drogach nieutwardzonych, często zagrodzonych zwalonymi drzewami i innymi powstałymi w naturalny sposób przeszkodami.

Wędrowca mógł więc łatwo zgubić brak orientacji w terenie. Stąd szukanie przewodników, którzy sami wcześniej zapuszczali się na wyprawy czy polowania w danym terenie i potrafili przeprowadzić przezeń innych.

Co jeszcze było zagrożeniem?

Oprócz dzikich zwierząt, zapadających się od ulewnych deszczy i śniegu dróg gruntowych w lasach mieszkali też wyrzutkowie społeczni, rabusie. Mit Robin Hooda to bajka dla grzecznych dzieci. Prawdziwi rabusie w tamtych czasach byli miemal dzicy, niespecjalnie przystojni, raczej śmierdzący i brutalni, a rabowali żeby przeżyć do kolejnego napadu, bowiem nie pałali miłością do innej roboty a w rabunku i zabijaniu byli naprawdę dobrzy, albo szybko ginęli.

Jedzenie i picie w podróży

Dziś większość podróżników bierze ze sobą jakieś jedzenie i picie na drogę, na autostradzie zatrzymuje się na kawę i hot-doga, a za kilka chwil pędzi dalej. Na lotnisku czy dworcu zawsze są jakieś kioski czy budki z jedzeniem i piciem, naprawdę jest w czym wybierać. A jak to wyglądało w średniowieczu? Od czasu do czasu co wiele mil była jakaś osada, a w niej karczma. Ale często przez wiele kilometrów nie było żadnych siedzib ludzkich. Albo upolowałeś sobie sam w drodze jakiegoś dzikiego zwierza i znalazłeś rzekę, żeby nabrać wody, albo groziła ci straszna śmierć z głodu lub wyczerpania, a w tym stanie też łatwo było stać się łupem zwierzęcia lub człowieka o złych zamiarach.

A my się burzymy, bo nam się samolot czy pociąg spóźni o kilkanaście minut, czy godzin. Najczęściej nie zastanawiamy się, w jak wygodnych żyjemy czasach!

Podróże kształcą

Kiedy na kontytencie europejskim zaczął się wiek edukacji, wpłynęło to też na zainteresowanie światem dalszym niż sąsiednie większe miasto. Zresztą ludzie zawsze dążyli do postępu.

I tak od XVIII wieku modne stały się podróże edukacyjne. Głównie młodzi członkowie bogatych rodów ze szlachty angielskiej wyruszali w podróże, żeby poznać kulturę i sztukę na kontynencie europejskim. Urządzano im wówczas tak zwane Grand Tour, czyli wycieczki po Europie. Ich celem było, żeby zobaczyli trochę świata i zebrali różnych wrażeń i doświadczeń. Popularnymi wówczas kierunkami zwiedzania były takie miasta jak Paryż, Florencja, Nicea, Wiedeń, Wenecja, Rzym.

Jednym z bardziej znanych podróżników był Johann Wolfgang von Goethe, którzy miał się pierwotnie wybrać w podróż na kilka miesięcy, ale tak mu się spodobało, że przebywał w podróży około dwa lata. Jego głównym konikiem było odkrywanie na nowo starożytności we Włoszech, ale interesował się też życiem codziennym Italii. Swoje podróże Goethe odbywał bardzo wygodnie, jeździł własnym autokarem zwanym Extra Post, z własnym łóżkiem i walizką z oddzielną przegródką na cylinder. Swoje wrażenia z tej podróży spisał w dziele pod tytułem „Włoska podróż”, był w tym czasie bardzo twórczy, wiele pisał i malował.

Jednak większość podróżników nie stać było na takie luksusy. Zwykle mieli spakowany bagaż z jedną koszulą i bielizną na zmianę oraz środkami na bóle brzucha. Co do bezpieczeństwa – w większych miastach było już nieco lepiej, poza tym pojawiła się już kolej, co umożliwiało dość wygodne przemieszczanie się na większe odległości. Oczywiście dla większości była ona drogim środkiem transportu.

To wtedy też zaczęto wysyłać młodzież polską na studia w zachodniej Europie. Znanymi i popularnymi uczelniami były te w Bolonii, Padwie i Rzymie. Za granicą studiowali w tamtym czasie między innymi Mikołaj Kopernik i Jan Kochanowski, a nawet nasz bardzo swojski Mikołaj Rej.

Całej historii podróży tu nie będę przedstawiać, ale ciekawskich odsyłam do strony, do artykułu Historia podróży.

Oczywiście można by jeszcze wiele napisać na ten temat, na dziś jednak wystarczy, o reszcie możemy pogadać innym razem. 🙂

A gdyby ktoś był wybitnie zainteresowany, to tutaj też jest trochę ciekawych materiałów na temat historycznych podróży.

Podróż pierwszą klasą

W porównaniu z tamtymi czasami dziś każda podróż to podróż pierwszą klasą!!!

Dajmy na to, że chcesz jechać w odległe miejsce, więc sprawdzasz online ceny biletów i atrakcji. Wiesz więc, ile musisz odłożyć, żeby się tam wybrać, albo że pewne miejsca na ten moment są jeszcze poza zasięgiem.

Kiedy jednak obecnie kupujesz w promocyjnej cenie bilet na samolot, pociąg czy prom i lecisz, jedziesz bądź płyniesz tysiące kilometrów od domu i stać się na to z przeciętnego dochodu przynajmniej raz do roku, to doceń, w jakich fantastycznych czasach żyjesz. 

Moje podróże małe i duże

Co do mnie – na urlopy w jeździłam i latałam trochę za mało w ostatnich latach, zamiast tego udało mi się to umożliwić mojej córce. A teraz córka już jeździ i lata za swoje pieniądze. Jako że najeździłam się swego czasu w celach zawodowych i szczerze mówiąc byłam już tymi podróżami zmęczona, więc nie ciągnie mnie aż tak na krańce świata.

Nie mam też na dzień dzisiejszy listy miejsc, które koniecznie muszę zobaczyć. Ale czasem mam chęć pojechać gdzieś na wycieczkę do 300 km i obejrzeć miejsca łatwo dostępne, a opowiadające jakaś historię i urzekające pięknem. Na ten moment na to mam czas,  możliwości i chęci. Co będzie dalej – jeśli zapragnę gdzieś wyjechać w podróż, to sobie ją zaplanuję i pojadę czy polecę. Ale tu jeszcze dużo przede mną. 

A jak tam Twoje podróże, gdzie cię ciągnie? Masz bucket list, czyli listę miejsc, które koniecznie jeszcze chcesz zobaczyć, zanim, no wiesz :).

Jestem ciekawa twoich top ten! Może coś podpatrzę!